Ellen (59) vroeg:
Waarin is twee liter water door de eeuwen heen in Leiden vervoerd?
Op dit moment hebben we nog geen archeoloog of historicus gevonden die hier iets over heeft kunnen zeggen. Dit is wat we zelf over de geschiedenis vanwater dragen kunnen vinden. Niet specifiek over Leiden, maar in meer algemene zin.
De oudste en meest natuurlijke manier van water dragen is door het op te drinken en in je eigen blaas mee te nemen. Dat is natuurlijk een beetje flauw, en telt misschien niet echt als water dragen, maar het wijst wel op een andere methode die waarschijnlijk al honderden duizenden jaren gebruikt wordt: water dragenin de blazen van andere dieren. Slacht een dier, verwijder de blaas, leeg de urine er uit, vul ‘m met water en knoop de uiteinden dicht. Hoe lang deze methode al wordt gebruikt is heel moeilijk te achterhalen omdat zulke waterzakken heel snel vergaan. Maar mensen jagen al minstens 2 miljoen jaar op dieren en het idee ligt behoorlijk voor de hand aangezien blazen van dieren bij het slachten vaak al gevuld zijn met vloeistof.
Kannen en kruiken kwamen natuurlijk veel later. De oudst bekende scherven van kannen zijn gevonden in een grot in China en worden geschat op 20.000 jaar oud. Aardewerken kannen en kruiken zullen ook gebruikt zijn om water te vervoeren, maar die hebben een groot nadeel: ze zijn fragiel en breken snel.
Het eerste glas werd waarschijnlijk geblazen in Mesopotamie, ongeveer 3.600 jaar geleden. Dat glas werd vooral gebuikt in schalen en kralen. Maar glas bleef lange tijd een luxe, en werd daarom niet op grote schaal ;) gebruikt om water te vervoeren. De eerste glazen flessen werden waarschijnlijk in Zuidoost Azie gemaakt rond 100 voor Christus.
De eerste glazen fles met draaidop werd pas in 1832 uitgevonden.
In het boek “Logistics of Warfare in the Age of the Crusades” staat dat de ontdekkingsreiziger Ibn Battuta beschrijft hoe militaire expedities destijds hun water vervoerden in “Grote waterzakken en gewone waterhuiden”. Dat woordgewone wijst er op dat “waterhuiden” in zijn tijd (Battuta leefde van 1304 tot 1369) de gebruikelijke manier waren om water te dragen. Die waterhuiden waren vaak zakken gemaakt van leer, vaak van geiten. Het voordeel van waterzakken ten opzichten van glas en aardwerk is natuurlijk dat het niet snel breekt.
Aangezien er in Nederland al duizenden jaren vee wordt gehouden en er na het slachten van dat vee huiden en blazen over blijven kunnen we er van uit gaan dat deze methode van water dragen ook in ons land gedurende lange tijd onder de gewone mensen een veel gebuikte manier moet zijn geweest.
Hopelijk is je vraag daar gedeeltelijk mee beantwoord. Zodra we antwoord hebben van een historicus of archeoloog hoor je het van ons!
